Wypiska to potoczne określenie środków pieniężnych, które mogą być przekazywane osobom osadzonym w zakładach karnych oraz aresztach śledczych. Osoby odbywające karę pozbawienia wolności nie mają możliwości trzymania gotówki przy sobie – wszystkie przekazane im pieniądze są zapisywane na specjalnym koncie (tzw. „karcie” osadzonego). Osadzony może wykorzystywać zgromadzone środki do dokonywania zakupów w kantynie, czyli sklepie działającym na terenie jednostki penitencjarnej. Podczas zakupów system automatycznie odejmuje kwotę należną za wybrane produkty z konta osadzonego.
Czym jest wypiska?
Wypiska to środki pieniężne przeznaczone dla osób osadzonych w zakładzie karnym lub areszcie śledczym.
Pieniądze nie są przekazywane bezpośrednio do rąk więźnia, lecz trafiają na jego indywidualne konto w jednostce penitencjarnej.
Dzięki temu osadzony może dokonywać zakupów w kantynie więziennej, zwanej również sklepikiem. Zakupy obejmują m.in.:
- artykuły spożywcze,
- napoje,
- środki higieniczne,
- drobne akcesoria codziennego użytku.
Kwota wydana na zakupy jest odejmowana z konta osadzonego. W praktyce oznacza to, że wypiska jest jedynym legalnym sposobem posiadania środków finansowych w zakładzie karnym.
Żelazna kasa – czym jest i dlaczego jest obowiązkowa?
Przy każdej wpłacie na konto osadzonego część środków odkładana jest na tzw. żelazną kasę. To forma zabezpieczenia finansowego osoby pozbawionej wolności, które zostanie jej wydane dopiero w chwili opuszczenia zakładu karnego lub aresztu śledczego. Dzięki temu skazany czy tymczasowo aresztowany po wyjściu na wolność nie pozostaje bez żadnych środków na podstawowe potrzeby.
Ile wynosi żelazna kasa w zakładzie karnym i areszcie śledczym (2025)?
Ściśle określono kwotę, do której gromadzi się pieniądze w żelaznej kasie, a jej wysokość zależy od rodzaju jednostki:
- w areszcie śledczym wynosi ok. 2 121 zł,
- w zakładzie karnym – ok. 4 242 zł.
Po osiągnięciu wskazanych progów, dalsze potrącenia nie są już dokonywane. Oznacza to, że od tego momentu osadzony otrzymuje pełną kwotę wypiski przekazanej przez bliskich.
Ile potrącane jest na żelazną kasę?
Z każdej wpłaty przekazanej osadzonemu zakład penitencjarny potrąca 50% wartości przelewu, jednak nie więcej niż ok. 340 zł. W praktyce oznacza to, że przy mniejszych kwotach połowa pieniędzy trafia do żelaznej kasy, a tylko połowa pozostaje do dyspozycji osadzonego. Dlatego bliscy często decydują się na przesyłanie większych sum – dzięki temu potrącenia procentowo mniej obciążają wypiskę, a osadzony ma do dyspozycji większe środki na bieżące potrzeby.
System potrąceń działa według określonych zasad:
- Wysokość potrącenia: z każdej wpłaty na wypiskę 50% kwoty trafia do żelaznej kasy.
- Maksymalna miesięczna kwota potrącenia: około 340 zł.
Wypiska a komornik
Warto również pamiętać, że w przypadku zajęć komorniczych obowiązuje tzw. kwota wolna od potrąceń, która wynosi ok. 848 zł. Dopiero od nadwyżki tej kwoty mogą być dokonywane potrącenia na rzecz wierzycieli.
Kto może otrzymać wypiskę?
Każda osoba osadzona – zarówno w areszcie śledczym, jak i w zakładzie karnym – może otrzymać wypiskę, jeśli prześlesz środki prawidłowo. Pieniądze można wpłacać w formie przelewu bankowego lub przekazu pocztowego, zawsze podając prawidłowe dane osadzonego (imię, nazwisko, numer identyfikacyjny oraz jednostkę penitencjarną).
Jeśli prześlesz pieniądze do jednostki, w której dana osoba nigdy nie przebywała, aktualnie nie przebywa albo podasz błędne dane, jednostka zwróci środki nadawcy.
Dlaczego warto wysyłać większe wypiski?
Ze względu na sposób naliczania potrąceń bardziej opłaca się wysyłać wyższe kwoty.
Ponieważ do żelaznej kasy może trafić maksymalnie 340 zł miesięcznie, przy dużych przelewach większa część pieniędzy pozostaje do dyspozycji osadzonego.
Przykład:
- Jeśli prześlesz 200 zł, do dyspozycji osadzonego trafi jedynie 100 zł.
- Jeśli prześlesz 700 zł, potrącone zostanie maksymalnie 340 zł, a osadzony otrzyma 360 zł.
Kto może wysłać wypiskę?
Wypiskę może przesłać każda osoba, która posiada odpowiednie dane osadzonego. Najczęściej robią to:
- członkowie rodziny,
- bliscy znajomi,
- partnerzy i partnerki,
- rzadziej osoby trzecie, np. fundacje wspierające osadzonych.
Ważne:
- Przed wykonaniem przelewu należy upewnić się, że pieniądze trafiają do właściwej jednostki penitencjarnej.
- Jeśli wyślesz przelew do niewłaściwego zakładu karnego lub podasz błędne dane, nadawca otrzyma zwrot środków.